سنبل الطیب گیاهی علفی و وحشی است که ساقه آن طی سالیان متوالی رشد می کند. این گیاه دارای بویی مطبوع و مورد پسند گربه ها است به همین دلیل به این گیاه نام علف گربه نیز داده شده است. گل های سنبل الطیب به صورت خوشه ای و دارای رنگ سفید یا صورتی هستند. ریشه این گیاه دارای خواص داروئی بسیاری است و از آن برای تهیه داروهای مختلف استفاده می شود. نوع وحشی این گیاه دارای خواص بیشتری نسبت به نوع پرورش یافته آن است.
– از مخلوط عصاره این گیاه با عصاره گیاهان دیگر نظیر رازک و بادرنجبوبه برای درمان بی خوابی استفاده می شود.
– افرادی که مشکلاتی در رابطه با اظطراب و استرس مانند آسم عصبی، حالات هیستریک، سردرد، میگرن و ناراحتی های معده دارند استفاده از این گیاه به صورت جوشانده به آنها توصیه می شود.
– این گیاه برای التیام درد مفاصل و دردهای عضلانی استفاده می شود.
– گیاه سنبل الطیب خاصیت ضد تپش قلب نیز دارد.
ریشه سنبل الطیب از نظرطب قدیم ایران گرم و خشک است خواص مهم آن به شرح زیر است. اثر ضد تشنج دارد، در رفع ناراحتی های عصبی و هیستری مفید است،ضد اسپاسم و آرام بخش است، تب بر است، بیخوابی را درمان می کند، ضد کرم معده و روده است، ضد هیجان است، میگرن را برطرف می کند، برای برطرف کردن دلهره، تشویش و نگرانی مفید است، در درمان بیماری مالیخولیا اثر مفید دارد، در برطرف کردن درد سیاتیک موثر است، سکسکه مداوم را از بین می برد، درد سینه را برطرف می کند، استفراغ را برطرف می کند، در معالجه مرض قند موثر است، گرد سنبل الطیب را روی زخم ها بپاشید التیام یابند.
ریشه سنبل الطیب حاوی ۱ درصد اسانس است. این اسانس درریشه تازه بیشتر است و به تدریج که ریشه خشک می شود مقدار اسانس آن کاهش یافته ولی بوی آن قوی تر می شود. اسانس تازه برنگ سبز مایل به زرد است ولی در اثر ماندن غلیظ می شود. آثار دارویی ریشه تازه آن سه برابر خشک شده آن است. سنبل الطیب باید در حرارت کم خشک شود و در حرارت بالا تمام اثر دارویی آن از بین می رود.
خواص کلی:
محرک قلب و اعصاب،آرامبخش،رفع نگرانی و اضطراب،دلهره و ترس ،ضدهیستری و مسکن سردردهای میگرنی،کم کردن ادرار مبتلایان به مرض قند
● طرز استفاده
۱) گرد سنبل الطیب: ریشه سنبل الطیب را خرد کرده و در حرارت ۴۰ درجه خشک کنید. سپس آنرا آسیاب کنید و از الک ریز در کنید. گرد آن به عنوان ضد تشنج به کار می رود. مقدار مصرف آن ۵–۱۰ گرم در روز است.
۲) مخلوط سنبل الطیب: ۴ گرم گرد ریشه سنبل الطیب را با ۴ گرم رازیانه و ۴ گرم قند سائیده و مخلوط کنید،این مخلوط را چهار قسمت کرده و در طول روز به فواصل مساوی بخورید.
۳) تنتور والریان: ۱۰۰ گرم ریشه سنبل الطیب را خرد کرده و در نیم لیتر الکل طبی ۶۰ درجه بریزید و بگذارید بماند. هر روز چند بار آن را بهم بزنید و پس از ۱۵ روز آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگهداری کنید .مقدار مصرف آن ۱۰-۳۰ قطره می باشد.
بیشترین استفاده سمبل الطیب همراه با گل گاوزبان است.
