گیاه مخلصه

این گیاه هم به صورت اهلی کشت می شود و هم در کوه می روید ولی گیاهی که در کوه می روید دارای خواص بیشتری است. برگ و میوه این گیاه مورد توجه می باشد که منبع ویتامینهای C و B و A است. موارد استفاده این گیاه برای ناراحتیهای قلبی، نیرو دهنده مغز و برطرف کننده هیستری و غش، اشتها آور، ضد جوش و آفت دهان، ضد عفونی کننده مجاری تنفسی در زمان سرماخوردگی و زکام و حساسیت ناشی از آبریزش بینی می باشد.

این گیاه با تمام خواصی که دارد مصرف زیاد آن ممکن است مضر باشد. از جمله ضررهای مصرف زیاد این گیاه عبارتند از: خوابهای پریشان و آشفته، بی خوابی، نسیان و فراموشی و لکنت زبان.

مقدار مصرف این گیاه باید توسط پزشک تعیین شود که باید ۲۵ گرم در یک لیتر آب بصورت جوشانده و۲ تا ۴ گرم از پودر دانه اش مورد استفاده قرار گیرد.

مناطق رویش این گیاه در ارتفاعات است و فصل گل دهی گیاه از اواسط اردیبهشت تا اواخر تیرماه می باشد.

گشنیزکوهی ،مخلصه – تریاق کوهی

مخلصه از آن جهت نامند که از خوردن آن خلاص و امان می‌یابند از سم افعی و نکایت آن و موت و به تکرار به تجربه رسانیده‌اند در سموم هوام دیگر نیز؛ نباتی است مختلف‌الانواع و به حسب اماکن مختلف‌الشکل می‌باشد و تا هفت قسم دیده شده.
طبیعت آن گرم و خشک است

خواص :آشامیدن آن برای رفع قولنج های سرد و رطوبی و حل کردن اخلاط لزج و تقویت معده و کبد و طحال و اعصاب و رفع دردهای مفاصل و پشت و مفاصل تکیه گاهی مفید است. مقدار شربت آن تا یک مثقال با روغن زیتون است و اگر در اول نزول آفتاب به برج حمل تا سه روز و هر روز یک مثقال تخم آن را بنوشند در آن سال هیچ سمی به مصرف کننده آن کاری نیست.عرق مخلصه لطیف کننده و حل کننده و مقوی اعضاء رئیسه سرد مزاجان و رافع قولنج است

آشامیدن آن جهت رفع قولنج های سخت و تحلیل اخلاط لزجه و تقویت معده و کبد و طحال و اعصاب و و دفع امراض مفاصل و طهر و ورک و امثال اینها، آشامیدن یک درم تا دو درم آن جهت دفع سموم مشروبه و منهوشه  مار شاخدار و عقرب و رتیلا و غیر ها خواه قبل از آن و یا بعد از آن مانع تأثیر و دافع ضرر آنها است.