بیشتر افراد حرفه ای و متخصص در حوزه سلامت این ایده را که بیماری ام اس ممکن است با رژیم غذایی مرتبط باشد در نظر نمی گیرند . به نظر آن ها مضحک است که چنین بیماری مرموزی از چیزی به این سادگی تاثیر بپذیرد . به جای جستجو در آشپزخانه برای پیدا کردن جواب ها ، تشکل پزشکی انتظار دارد که درمان اسکلروز چندگانه از طریق تحقیقاتی با تکنولوژی بالا حاصل شود ، تحقیقاتی که به چندین مقصر مثلا ویروس یا شاید به یک نقص در سیستم ایمنی بدن اشاره خواهد کرد .

وقتی از پزشکان و متخصصان تغذیه در مورد شواهدی محکم سوال می کنم که گویای عدم ارتباط بین دلیل یا درمان بیماری ام اس باشد ، هیچ وقت جوابی نداشته اند . من هنوز مطالعه ای را ندیدم که بگوید تغذیه به قربانیان ام اس کمک نخواهد کرد . در حقیقت همه شواهد علمی موجود به عنوان مفیدترین روش ، به رژیم غذایی اشاره می کنند .

اسکلروز چند گانه متداول ترین بیماری التهابی و انحطاطی سیستم عصبی در آمریکا بوده و عمدتا در افرادی با سن بین ۱۵و ۵۵ سال قابل توجه می باشد . این بیماری با آسیب های موضعی عصبی بر روی سلول های عصبی مغز و یا نخاع مشخص می شود . آسیب ها با بافت محکم جای زخم جایگزین شده ، و به این ترتیب باعث توقف عملکرد سلول های عصبی می شوند . تقریبا نزدیک به ۵۰۰۰۰۰ آمریکایی مبتلا به ام اس از حملات مکرر بر روی سیستم عصبی ، که آن را از انجام وظایف مختلف ناتوان کرده و حتی منجر به از دست رفتن برخی از حواس در آن ها می شود ، رنج می برند . یک حمله ممکن است بینایی بیمار را از او بگیرد ، حمله بعدی می تواند باعث از دست رفتن کنترل مثانه و ادرار شود ، بعد از چند ماه یک دست یا پا می تواند دیگر قدرت نداشته باشد . بعد از ده سال ابتلا به این بیماری نیمی از قربانیان ام اس به شدت ناتوان ، در رختخواب بستری ، بر روی ویلچر یا حتی در شرایط بسیار بدتری هستند .

ام اس در کانادا ، ایالات متحده آمریکا و اروپای شمالی شایع است ولی در آفریقا و آسیا نادر است . وقتی مردم از کشوری با میزان شیوع پایین بیماری مهاجرت می کنند ( که به ناچار روش زندگی و تغذیه آن ها را تغییر می دهد ) ، ریسک آن ها برای ابتلا به این بیماری افزایش می یابد . مطالعات زیادی برای بررسی در مورد فاکتور های زیست محیطی که می تواند باعث این تفاوت ها در رواج بیماری میان ملت های مختلف باشد صورت گرفته است . به نظر فاکتور اصلی قوی ترین ارتباطی است که ما با محیط زیستمان داریم : یعنی مصرف غذای روزانه مان

اگرچه کشور های ثروتمند عموما نرخ بالاتری از ابتلا به ام اس و کشور های کمتر ثروتمند نرخ ابتلای پایین تری دارند ، ولی یک استثنا وجود دارد : ژاپن . اگرچه ژاپنی ها در کشوری مدرن و صنعتی با تمام استرس ها ، آلودگی ها و عادات سیگار کشیدن که در دیگر ملت های صنعتی سازی شده نیز وجود دارد زندگی می کنند ، اما رژیم غذایی بر پایه برنج در این کشور بیشتر مشخصه غذا های مصرفی در ملت های فقیر تر است ، جایی که بیماری ام اس در آن ها کمتر رایج می باشد . این مورد ژاپنی شواهد محکمی را فراهم می آورد که نشان می دهد این رژیم غذایی پر از غذا های حیوانی است که اساس بیماری ام اس را تشکیل می دهد نه دیگر سطوح مدرن زندگی .

البته تمام جوانب یک رژیم غذایی پر از غذا های چرب و شیرین می تواند باعث بروز مشکلات شود ولی چربی های حیوانی ، به ویژه چربی های حاصل از محصولات لبنی ، تا حد بسیار نزدیکی با پیشرفت بیماری ام اس مرتبط می باشد . ۱

یک نظریه اظهار می کندکه تغذیه نوزادان با شیر گاو پایه و اساس صدمه به سیستم عصبی در بزرگسالی می باشد . شیر گاو تنها حاوی یک پنجم اسید لینوئیک ( یک اسید چرب حیاتی ) موجود در شیر انسان می باشد . اسید لینوئیک بلوک های سازنده برای بافت های عصبی را به وجود می آورد . دلیل این امر می تواند چنین باشد ، کودکانی که با رژیم غذایی حاوی چربی حیوانی بالا بزرگ شده باشند با کمبود اسید لینوئیک در بدن مواجه هستند ( چنان چه در حال حاضر بیشتر کودکان جوامع ما این گونه هستند ) و سیستم عصبی آن ها ضعیف تر بوده و مستعد بروز مشکلات در هر سنی می باشند . تحلیل بافت های مغزی نشان می دهد که افراد مبتلا به ام اس در مقایسه با افرادی که این بیماری را ندارند دارای میزان چربی اشباع شده بیشتری در مغزشان هستند . ۲
اینکه چه چیزی حملات بیماری ام اس را تسریع می بخشد مشخص نیست ولی مقصران مورد ظن عبارتند از ویروس ها ، واکنش های آلرژیک و اختلالات جریان خون به مغز . به احتمال زیاد ، متخلف اصلی مربوط به سیستم گردشی در مغز یا نخاع می باشد چون آسیب هایی که مشخصه ام اس می باشد در سلول های عصبی نزدیک رگ های خونی قرار دارند .

یک نظریه گویای این است که حملات بیماری ام اس از کاهش منبع خونی به بافت های حساس مغز ناشی می شود . چربی محصولات لبنی می تواند چنین تاثیری داشته باشد . چربی مواد لبنی وارد جریان خون می شود و سلول های خونی را می پوشاند . در نتیجه ، سلول ها به همدیگر می چسبند و خوشه هایی را تشکیل می دهند که جریان خون به بافت های حیاتی را کند می کنند . خون به شکل لخته در نمی آید ( ولی در سکته مغزی خون لخته می شود ) ، ولی در بسیاری از رگ های خونی خوشه ها به حدی سخت و شدید می شوند که جریان خون متوقف می شود و مقدار کلی اکسیژن خون به شدت کاهش می یابد . ۳ – ۴
بافت هایی که برای مدت طولانی از خون و اکسیژن محروم مانده اند در نهایت خواهند مرد . آیا چنین چیز ساده ای ( تغذیه) می تواند یک عامل برای بیماری ام اس باشد ؟

به عنوان مثال ، بیایید به سلامت افرادی با رژیم غذایی چربی محدود شده نگاهی بیاندازیم . طی دوران جنگ جهانی دوم در اروپای غربی اشغال شده غذا کم و استرس بالا بود . مردم دیگر نمی توانستند هزینه خوردن گوشت را بپردازند . بنابراین آن ها غذای خود را به غلات و سبزیجاتی تغییر دادند که قبلا گاو ها ، جوجه ها و خوک های خود را با آن ها تغذیه می کردند . نتیجه کاهش شدید در مصرف محصولات حیوانی و چربی کلی در رژیم غذایی بود . دکتر ها مشاهده کردند که بیماران مبتلا به ام اس در طی دوران جنگ جهانی دوم ۲ تا ۵/۲ بار کمتر در بیمارستان بستری می شدند . ۵
دکتر روی سوانک ، رئیس سابق بخش عصب شناسی دانشگاه ارگان و در حال حاضر پزشک در دانشگاه علوم سلامت ارگان ، مشاهده کرد که بیماران مبتلا به ام اس با رژیم غذایی کم چرب که مجبور به دنبال کردن آن بودند بهبود یافتند . در دهه ۱۹۵۰ دکتر سوانک با این روش رژیم غذایی شروع به درمان بیماران خود نمود . او نتایج فوق العاده ای به دست آورد ، بنابراین در طی ۳۵ سال بعدی زندگی اش هزاران بیمار مبتلا به ام اس را به همین روش درمان کرد . با هر حدی از استاندارد پزشکی ، نتایج عملکرد او قابل توجه بود : شرایط بیماران تا ۹۵ درصد بهبود یافت . ۶
اگر افراد بیماریشان را زود تشخیص می دادند و حملات کمتری داشتند می توانستند زندگی شان را در شرایط بهتری ادامه دهند ولی حتی بیمارانی که مدت طولانی به بیماری ام اس مبتلا بوده اند کاهش در سرعت پیشرفت بیماری را تجربه کردند .دکتر وانک عموما بیشتر به محدود نمودن چربی اشباع شده توجه داشت ولی بعد از سالها در مورد خطرات انواع چربی ها نیز نظری مشابه داشت . حالا رژیم غذایی او برای بیماران ام اس به همراه کالری ها حاوی حدود ۲۰ درصد چربی می باشد .
نتایج دکتر سوانک توسط مطالعات دیگر به مبارزه طلبیده نشده است . ولی بسیاری از پزشکان به جای طرفداری از رژیم غذایی کم چرب گیاهی برای بیماران مبتلا به ام اس ، یا کارهای انجام شده توسط دکتر وانک را نادیده می گیرند و یا به این خاطر که فکر می کنند دنبال کردن این رژیم غذایی سخت است به آن توجهی نمی کنند .

سه یافته مهم که از تحقیقات دکتر وانک حاصل شده است : یک بیمار مبتلا به ام اس هر چه زودتر رژیم غذایی با چربی پایین را بپذیرد به همان اندازه شانس اجتناب از بدتر شدن و مرگ ناشی از این بیماری برای او بیشتر می باشد .
بیمارانی که مصرف چربی اشباع شده خود را تا کمتر از ۲۰ گرم در روز کاهش دادند دیگر نشانه ای از بدتر شدن وضعیت بیمارشان نداشته اند ( بیشتر آمریکایی ها هر روز ۱۲۵ گرم یا بیشتر از آن چربی اشباع شده مصرف می کنند ) .

در بین بیماران برای کسانی که مصرف چربی اشباع شده آن ها ۱۷ گرم در روز یا کمتر بوده ، نرخ مرگ در طی بیش از یک دوره ۳۵ ساله مصرفی ۳۱ درصد بوده است که این رقم به رقم نرمال نزدیک است . نرخ مرگ و میر برای بیمارانی که این میزان مصرف کم چربی را داشته و رژیم غذایی کم چرب را در طی سه سال از تشخیص بیماری شروع کرده بودند به میزان ۲۱ درصد بود . در طرف دیگر ، بیمارانی که در روز بیش از ۲۵ گرم چربی اشباع شده مصرف می کردند ، در طی دوره مطالعه نرخی مرگی برابر با ۷۹ درصد داشته اند ، تقریبا نصف آن مرگ و میر ها مستقیما به دلیل بیماری ام اس بوده است .
۸ گرم تفاوت در مصرف روزانه چربی اشباع شده ( که نرخ مرگ را برای قربانیان ام اس سه برابر می کند ) می تواند به کوچکی مقادیر زیر باشد :
۱ اونس یا ۲۸ گرم سوسیس گوشت خوک ( ۱۰ گرم )
۱ همبرگر با چربی متوسط ( ۱۴ گرم )
۸۵ گرم استیک موجود در آبجو و اغذیه فروشی ها ( ۱۴ گرم )
۲۸ گرم پنیر چدار ( ۹ گرم )
۲ قاشق غذا خوری کره ( ۸ گرم )
۱ فنجان شیر ( ۸ گرم )

یافته ها واضح هستند . برای جلوگیری و توقف بیماری ام اس ، رژیم غذایی ما باید حدالامکان حاوی چربی اشباع شده بسیار پایینی باشد ، تقریبا به میزان ۶ درصد از کل کالری مصرفی . این به معنای انتخاب رژیم غذایی کم چرب گیاهی است : حاوی نشاسته ها ، سبزیجات و میوه ها ، غذا های خوشمزه تنها حاوی چربی کلی ۵ تا ۱۰ درصدی می باشند . اگر شما از تخم مرغ ها ، محصولات لبنی و روغن های استوایی مثل روغن نارگیل یا روغن هسته خرما اجتناب کنید ، در واقع هیچ گونه چربی اشباع شده ای مصرف نمی کنید .

در کنار متوقف کردن بیماری ام اس ، رژیم غذایی گیاهی با چربی پایین باعث کاهش وزن در افراد چاق و برطرف شده یبوست می شود و همچنین هزینه غذا های شما را تا ۴۰ درصد کاهش می دهد . در حقیقت این نوع رژیم غذایی هم جهت و مطابق با توصیه های صورت گرفته از طرف دیگر سازمان های سلامت می باشد ( شامل جامعه مرکزی آمریکا ، انجمن قلب آمریکا و اداره عمومی جراحان ) ، این سازمان ها اصرار دارند که آمریکایی ها چربی ، گوشت و محصولات لبنی کمی مصرف کنند و در عین حال انواع غلات ، سبزیجات و میوه ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنند .
من بیماران مبتلا به ام اس خود را با رژیم غذایی گیاهی بدون هیچ گونه روغن ، تخم مرغ یا محصولات لبنی اضافه شده به آن در مان می کنم . غذا ها آشنا هستند ، آرد جو ، غلات سرد صبحانه ، کلوچه یا نان پخته شده و پنکیک ها برای صبحانه ، سوپ ها و ساندویچ سبزیجات برای نهار و اسپاگتی ، بوریتو لوبیا ، غذای چیلی و سبزیجات تفت داده شده برای شام
من از نتایج این رژیم درمانی بسیار راضی و خوشنود هستم ، نه تنها به این دلیل که پیشرفت بیماری بیشتر بیمارانم متوقف شده است بلکه به این خاطر که سلامت کلی آن ها تا حد زیادی بهبود یافته است . و همه می دانند که بیماران مبتلا به ام اس به هر ذره از کمکی که بتوانند از کسی دریافت کنند نیاز دارند .