رازیانه یا بادیانه و یا بادیان گیاهی است گلدار از راسته آپیالس (Apiales)، از تیره چتریان (Apiaceae) از سرده رازیانه‌ها (Foeniculum). گیاه رازیانه سرشار از ترکیباتی مشابه هورمون زنانه استروژن می باشد و طبیعتی گرم دارد.

رازيانه با نام علمي Foeniculum vulgare Mill گياهي چند ساله است كه به صورت وحشي و زراعي در ايران ديده مي شود. به طور كلي تمام قسمت هاي گياه خاصيت درماني دارد، اما بيشترين قسمت مورد استفاده بذر آن می باشد که حاوي روغن اسانس است و مهمترين تركيب شيميايي آن آنتول است و بيشترين خواص اين گياه مربوط به اين تركيب است. مزه شيرين رازيانه مربوط به وجود آنتول و استراگول در آن مي باشد.
از دم كرده ميوه براي درمان دل درد در نیز كودكان استفاده مي شود.
اسانس رازيانه در صنايع نوشابه سازي، غذايي،داروسازي، آرايشي و بهداشتي مورد استفاده قرار می گیرد.
منشاء آن مديترانه و متعلق به خانواده چتريان (Apiaceae) مي باشد. ظاهر كلي رازيانه از نظر برگ بي شباهت با شويد نيست ولي بوي مطبوع و  ساقه مرتفع و ريشه ضخيم گياه به سهولت آن را از شويد متفاوت می باشد.گل هاي آن زرد رنگ و مجتمع به صورت چتر مركب است.
در افسانه های قدیمی گفته شده که مارها در زمان پوست اندازي چشمان خود را با ماليدن به رازيانه قوي مي کردند، از اين روي بود كه مردم براي رازيانه اثر تقويت كننده نيروي بينايي قائل بودند .

اسانس رازيانه حاوي آنتول،فلاندرن،متيل اوژنول، استراگول، آلفاپينن، فنچون و … مي باشد. آنتول موجود در اسانس رازيانه اثر فعال كننده مراكز عصبي مغزي را دارد. طعم ميوه رازيانه معطر، كم و بيش با بوي ملايم و به حالت تازه ناپسند است.

اسانس رازيانه

جهت استخراج اسانس ابتدا ۱۰۰ گرم از بذر گياه آسياب شده سپس به مدت چهار ساعت با استفاده از روش تقطير با آب اسانس گيري و درصد آن تعيين می شود. اسانس حاصل از رازيانه مايعي بي رنگ يا به رنگ زرد كمرنگ می باشد و واكنشي خنثي در مقابل تورنسل دارد . وزن مخصوص اسانس رازيانه در دماي ۱۵ درجه سانتي گراد بين ۹۵% تا ۹۸%  متفاوت است و به مقدار بسيار كم در آب محلول است. بو و طعم آن ملايم و معطر است. بر اثر كهنگي و به مرور زمان رنگ قهوه اي پيدا مي كند به همين دليل بايد در ظروف در بسته، در محل خنك و دور از نور نگهداري شود.
خواص رازیانه برای خانم‌ها
رازیانه خواص هورمونی بسیاری برای خانم ها دارد و برای اکثر خانم‌ها تجویز می‌شود. به این شکل که در ترکیب آن، استروژن (هورمون زنانه) بالایی یافت می‌شود. به همین دلیل باعث افزایش شیر شده و بهترین روش برای قطع قاعدگی است. رازیانه ضد چاقی می باشدو التهاب‌های واژن و علائم یائسگی مثل گرگرفتگی را برطرف می نماید. علاوه بر این اگر با گل‌گاوزبان صرف شود، قاعده‌آور است، یعنی قطع قاعدگی را متوقف می‌کند.
رازیانه و ضد پیری
رازیانه خواص زیادی برای پوست دارد. تمام اجزای این گیاه، اعم از دانه، ساقه و برگ، منبع غنی ویتامین B و C هستند که سبب سنتز کلاژن و حفظ جوانی می شوند.
برخی از کشورهای جهان از این گیاه معطر در ساخت لوازم آرایشی و بهداشتی طبیعی استفاده می نمایند.
عرق رازیانه باعث طراوت ، رفع چروک پوست زنان میشود . عرق رازیانه یک داروی همیشه ضروری در درمان بیماری های سرد زنان است .
رازیانه و رفع موهای زائد
رازیانه به شکل ضماد برای از بین بردن موهای زائد بسیار مناسب می باشد. برای این امر، بذر رازیانه را پودر و سپس آن را با یک نوع روغن (مثل روغن زیتون یا روغن بادام) مخلوط کنید و به صورت ماسک روی صورت خود بگذارید.
 رازیانه برای تقویت دید
یکی از معجزه‌آساترین خواص رازیانه (که در گیاهان دیگر کمتر به چشم می‌خورد) تقویت دید می باشد. مصرف رازیانه در غذا از چشم در برابر التهاب، اختلال مربوط به سن و همچنین پیری چشم محافظت می کند. رازیانه همچنین برای درمان التهاب پلک‌ها و درمان شب‌کوری بسیار مفید می باشد.

رازیانه برای پیشگیری از پوکی استخوان
رازیانه حاوی فسفر، آهن، ، منیزیم،منگنز، کلسیم، روی و ویتامین K است و به حفظ استخوان ها کمک بسیار زیادی می کند.
خواص ضد سرطانی گیاه رازیانه
رازیانه دارای یک ماده ضد التهابی به نام آنتول می باشد که خواص ضد سرطانی چشمگیری دارد و به ویژه در پیشگیری از سرطان سینه موثر است.
رازیانه سبب کاهش مولکول NF-kappa B می شود. این مولکول یک تحریک کننده التهابی و تغییر دهنده ژن می باشد.
فیبر موجود در رازیانه از سرطان روده بزرگ پیشگیری می کند.

دیگر خواص رازیانه 
رازيانه اثر زياد كننده ی شير را در زنان شيرده دارد و بدين منظور مي توان از دم كرده ی رازيانه استفاده نمود.
اشتها آور و مقوي می باشد.
نفخ و گاز معده را از بين مي برد.
قاعده آور می باشد.
استفاده موضعی آب برگ های رازیانه، ناراحتی و خستگی های مفرط چشم را از بین می برد. این گیاه که ادرارآور است، با تکرر دفع سموم
جوشانده ريشه رازيانه ملين می باشد.
روغن تخم رازيانه كرم روده را از بين میبرد.
رفع حالت تهوع

براي برطرف كردن سرفه ، آسم  و تنگي نفس از دم كرده تخم رازيانه به مقدار سه فنجان در روز استفاده نمایید.
براي رفع اسهال رازيانه را با زیره سبز به نسبت مساوي دم كرده و نوش جان نمایید.

رفع درد مفاصل

رازيانه بعلت داشتن هورمون زنانه رشد دختران را جلو مي اندازد .
رازيانه مغز را فعال مي كند .
 ريشه رازيانه داراي كومارين Coumarin است و چون اين ماده رقيق كننده خون است بنابراين آنهايي كه مبتلا به تصلب شرائين يا انسداد رگها هستند مي توانند از جوشانده ريشه رازيانه استفاده كنند .
براي از بين بردن درد آرتروز روغن رازيانه را در محل درد بماليد .
مصرف رازیانه در غذا از چشم در برابر التهاب، اختلالات مربوط به سن و پیری چشم محافظت می کند.
رازیانه موها را تقویت می کند، مانع ریزش مو می شود، به بدن آرامش می دهد و حافظه را تقویت می کند.

هشدارها و موارد احتياط:

در اختلالات كبدي بايستي از مصرف دوزهاي بسيار زياد روغن رازيانه اجتناب نمود. افراد ديابتي بايستي در مورد وجود قند در شربت رازيانه و عسل محتوي رازيانه آگاه گردند.
رازيانه يك محرك انقباض رحم است. در دوران بارداري از مصرف زياد پرهيز نمائيد.

عوارض حساسيتي:

درصدي از بيماران حساس به كرفس نسبت به رازيانه هم واكنش هاي حساسيتي نشان مي دهند. سندرم كرفس – هويج – برنجاسف به خوبي در اروپا شناخته شده است. براي مثال افراد حساس به هويج ممكن است نسبت به ساير گياهان يا چاشني هاي غذايي خانواده چتريان (Umbelliferae) واكنش هاي حساسيتي نيز داشته باشند .

قاعدگي دردناك اوليه

به منظور مقايسه اثر اسانس رازيانه شيرين با مفناميك اسيد در دوران قاعدگي دردناك اويه، ۳۰ نفر خانم ، ۱۵ تا ۲۴ ساله مبتلا به ديسمنور، اوليه، متوسط تا شديد در ۳ دوره قاعدگي مورد بررسي قرار گرفتند. در اولین دوره هيچ دارويي تجويز نشده (دوره كنترل)، در دومین دوره بيماران تحت درمان با مفناميك اسيد (۲۵۰ ميلي گرم در هر ۶ ساعت) و در سومین دوره تحت درمان با اسانس رازيانه ۲% (۲۵ قطره هر ۴ ساعت) قرار گرفتند. نتايج اين مطالعه نشان داده كه در مقايسه با دوره كنترل، هر دو دارو به صورت موثري درد قاعدگي را برطرف نمودند. زمان متوسط شروع اثر براي مفناميك اسيد ۰۶/۴۶ ۵/۶۷ دقيقه براي رازيانه ۹/۴۸ ۷۵ دقيقه بود كه از نظر آماري معني دار نبوده است(۵۷/۰=P) .
درروزهاي دوم و سوم قاعدگي مفناميك اسيد اثر قوي تري نسبت به رازيانه داشت. با اين حال در ساير روزهاي قاعدگي بين دو دارو اختلاف معني داري گزارش نشد. اما، ۵ مورد از بيماران به علت بوي رازيانه از مطالعه خارج شدند و يك مورد نيز افزايش خفيف مقدار خونريزي ماهيانه ناشي از مصرف رازيانه گزارش گرديد. محققين نتيجه گرفتند مي توان از رازيانه به عنوان يك داروي گياهي ايمن (Safe) و موثر براي قاعدگي دردناك اوليه استفاده کرد.