شاهی
شاهى یا ترتیزک گیاهى که سرشار از املاح معدنى و مانع رشد سلولهاى سرطانى است
از سبزیهایى که با آمدن بهار در دسترس ما قرار مى گیرد ترتیزک است .
از زمانهاى بسیار قدیم ، سبزى ترتیزک معروف بوده و خواص خود را به عنوان غذا و دواى انسانها ثابت کرده است . اکتشافات جدید علمى هم این خواص را تاءیید کرده و عقاید گذشتگان را درباره این سبزى مفید، تصدیق نموده است .
پروفسور لئون بینه ، شیره شاهى را گرفته و به صورت انژکسیون به بدن موشهایى که به سرطان مبتلا بوده اند تزریق کرده و مشاهده کرده است که این کار، رشد سلولهاى سرطانى را در این موشها متوقف کرده است .
پروفسور بینه ثابت کرده است که یک گرم شاهى اگر در هر روز به موشهایى که دچار کمبود ویتامین ث شده اند داده شود، خیلى زود عوارض کمبود ویتامین ث را در بدن آنها برطرف کرده و سلامتى کامل آنها را باز خواهد گردانید.
شاهى یا ترتیزک ، علاوه بر ویتامین ث داراى مقدار زیادى ویتامین آ و ب ۱ و ب ۲ است .
شاهى همچنین داراى مقدار زیادى کاروتن است به طورى که از این حیث با هویج کوس برابرى مى زند.
شاهى را وقتى از سبزى فروش مى خرید باید به دقت پاک کنید و با آب جارى خوب بشویید تا گل و لاى آن بکلى پاک شود.
شاهى داراى روغنهاى مایع گوگرد دار است که براى مخاط دستگاه تنفسى ما مفید است . کسانى که برونشیت دارند یا سرفه هاى سختى مى کنند و یا به سیاه سفره و یا سل ریوى مبتلا شده اند هر روز شصت تا صد و پنجاه گرم شیره ترتیزک را که به آن چکیده ترتیزک مى گویند مصرف نمایند.
مصرف چکیده ترتیزک علاوه بر معالجه امراض دستگاه تنفسى ، کرمکش نیز مى باشد.
املاح معدنى ترتیزک عبارتند است از: آهن ، کلسیم ، فسفر، ارسنیک ، منگنز، مس ، روى و گوگرد.
شاهى با این املاح معدنى که دارد غذایى است که براى اشخاص کم خون و کسانى که مبتلا به آسم هستند فوق العاده مفید است .
ترتیزک ، اشتها آور، مقوى ، تصفیه کننده خون و ادرار آور است و در عین حال ثقل معده و کبد را هم برطرف مى سازد.
کسانى که شن و سنگ کلیه و مثانه دارند یا مبتلا به اگزما و امراض پوستى شده اند یا مرض قند دارند و یا درد گوش گرفته اند مصرف ترتیزک براى آنها توصیه شده است .
در تمام این موارد ترتیزک را به طور خام و یا به صورت سالاد باید خورد، کسانى که نمى توانند این سبزى را خام بخورند باید آب آن را بگیرند و به صورت چکیده بخورند.
در اینجا باز هم باید تصریح کنم که بسیارى از خانمها و دخترها گاه به گاه مى بینند که بى جهت از لثه هاى آنها خونریزى مى شود. براى دفع این خونریزى باید برگهاى شاهى تازه را بخورند و فرو دهند. جویدن برگهاى تازه ترتیزک لثه ها را محکم و سالم مى کند.
خانمهایى که دچار ریزش موى سر شده اند باید آب شاهى را به پوست سر خود بمالند و آن را مالش دهند